Het jaar waarin bleek dat het wél online kon. Jarenlang reisden we allemaal naar geboekte zaaltjes, gingen we niet omdat we geen tijd hadden en maakten we programma’s die in een dag pasten. We stoorden ons aan mensen naast ons, aan de koffie en aan de bereikbaarheid. Natuurlijk waren er parallelsessies, programma’s en was er fantastische catering. Maar wat hebben we veel geleerd van het afgelopen jaar.
Overal hoor je hoe belangrijk het is om ‘wendbaar’ te zijn. Nu bleek waar dat allemaal voor nodig was. Want wendbaar moesten we zijn. En wendbaar waren we! Inmiddels is werkelijk iedere Nederlander ervaren Zoom-, Teams én Google Hangout-gebruiker. Misschien niet iedere Nederlander, maar jeetje wat een flexibiliteit hebben we laten zien.
De TOPopleiders parade is op zichzelf een product van de pandemie. En een toonbeeld van wendbaarheid. Een online community waar in vier maanden tijd zo’n 30 workshops gegeven worden. Allemaal online. Ondersteund met een online discussieplatform waar aankondigingen en achtergrond gedeeld worden, waar men met elkaar in gesprek kan gaan en waar de sessies teruggekeken kunnen worden. Er zijn podcasts, blogs en een emagazine. Natuurlijk valt er van alles aan te merken op het platform, op de vorm en op van alles. Maar het is maar wel mooi neergezet. En de reacties zijn vooral positief. Je las er al over. Ook gaf ik je al een kijkje achter de schermen bij de projectgroep die deze parade uit de grond stampte, als onderdeel van de grotere missie.
En wat heeft ons dit nu opgeleverd? Er gloort een einde aan de pandemie en daarmee een einde aan dit tijdelijke abnormaal. Maar gaan we dan weer terug naar het vorige normaal? Of gaan we wat meenemen van wat we hebben geleerd?
De winst van online
In de TOPopleiders Community vroeg ik de ruim 170 leden: Wat ervaar jij als winst van het feit dat we nu online werken? Wat heb jij ontdekt wat je misschien straks wel meeneemt als we weer de trainingsruimte in mogen?
Want natuurlijk gaan we straks ook weer de trainingsruimte in. Maar misschien blijven we deels wel thuis?
Kay Bing Oen vroeg zich af: “Wat wil men met lesgeven? Dat mensen wat leren en het liefst datgene wat ze voor de opleiding nodig hebben (maar iets voor het leven is natuurlijk ook mooi :-)). Is voor de theorie daartoe een klaslokaal/kantine/bestuurskamer op de club nodig? Moet men elkaar kunnen aanraken? Niet echt, en dat is zelfs verboden! Moet men elkaar daartoe in de ogen kunnen kijken? Wellicht! Is dat online onmogelijk? Het is ff wennen, maar na een paar keer lukt dat prima, dus zeker niet onmogelijk.” Leren moet leuk zijn, en dat kan het online ook zijn. “Online is gewoon een ander medium, net zoals een brief schrijven anders is dan telefoneren, een e-mail of whatsappen. Ik heb in korte tijd online vele dingen kunnen volgen (ook buiten TOPopleiders), wat ik nooit in een dergelijke korte tijd live had kunnen volgen.”, vervolgt hij.
Sybrigje Westerhof beaamt dat: “De mogelijkheid om laagdrempelig even kort samen te komen. Anders dan die lange workshop dagen, waar je toch alles weer in propt. Samen even 1,5 tot 2 uur focussen op dat ene onderwerp en dan hup je andere leven weer in. Korter maakt ook flexibeler. Je kunt beter timen. Doen wanneer er behoefte, dus ontvankelijkheid voor is. Meer ruimte om te spelen met je inhoud/opbouw.”
Online is niet overal de oplossing voor
Natuurlijk is online niet alles mogelijk. Okke Jan Oosterhoff nuanceert: “In mijn ogen is er een verschil in de theoretische-en praktische kant. De workshops tot nu toe zijn prima om op een thema te focussen maar het gevaar ligt op de loer dat het te oppervlakkig blijft. Als opleider in de sport zou ik niet zonder de zaal kunnen om zaken in de praktijk te kunnen brengen en dus leren. Dat kan niet vanachter een beeldscherm.” Patrick Collaris reageert: “We moeten bij opleiden altijd kijken naar de taken van degene die we opleiden. Een aantal taken doe je thuis aan de tafel (ontwerpen, voorbereiden, reflecteren). Die dingen kunnen we heel goed online aanbieden. Ook de meer theoretische kant. Dan blijft over waar je echt voor op een veld moet staan. Met flipping the classroom kunnen trainers dat best in de eigen praktijk leren (wanneer weer mogelijk). Er blijft echter nog best een groot deel over wat we in de zaal moeten doen. Maar ik merk om me heen dat het online opleiden de kwaliteit van trainen heeft verbeterd. Meer focus op interactie. Het is echt een toegevoegde waarde.”
“Zekers, wat we nu aan het doen zijn met het project ‘TOPopleiders’ is een groot goed.”, zegt Okke Jan. “Goed voor je verbreding en goed voor je netwerk. Gisteren heb ik een webinar gehouden voor aankomende trainers. Mooie onderwerpen komen aan bod en er is zeer zeker een verdiepingsslag te maken. Maar als ik het over dezelfde doelgroep heb, beginnende trainers, dan ontkom je er niet aan om de zaal in te gaan. Kan nog niet, maar is onmisbaar voor hun opleiding. En als het voor hen onmisbaar is, dan is het voor ons opleiders ook een invalshoek die besproken kan/moet worden. En zeker, dat hoeft niet in de zaal.”
Blended learning is here to stay!
“Dank voor jullie reacties!”, reageert projectleider Margot Kouwenberg. “Blijft een interessante zoektocht naar voldoende diepgang, voldoende afwisseling (zodat je aangehaakt blijft) en voldoende creativiteit of hulpmiddelen om het door te vertalen naar de praktijkcontext. Veel bonden gaan het komende jaar de uitdaging aan om deze blended variant aan te bieden aan hun trainers/officials in opleiding. Vanuit TOPopleiders willen we ook blended doorgaan en juist ook de inhoudelijke verdiepende sessies online uitproberen.”
Zelf geloof ik dat de wereld van opleiding en training blijvend is veranderd. Zelf was ik zo iemand die riep dat het voor mijn trainingen noodzakelijk was om bij elkaar te zijn in een ruimte. Ook daarvoor geldt dat dat deels waar is. Maar zeker ook deels niet. Want ik heb, ook binnen de TOPopleiders parade, een flink aantal hele gave workshops mogen doen dit jaar. Natuurlijk scheelt het iedereen reistijd en -kosten, waardoor deelnemen veel laagdrempeliger is geworden. Maar ook inhoudelijk heeft het voordelen die mee moeten naar het normaal van 2021. Zo is het werken met break-out rooms een hele goeie, misschien zelfs betere oplossing voor interactie. Reacties in de chat zijn ideaal omdat ze iedereen de ruimte geven te reageren. Bovendien kan alles opgenomen worden en, samen met de chat weer worden gedeeld. Ik heb nauwelijks meer met powerpoint gewerkt. Veel meer tekenen en vooral focus op de interactie. Waar ik nog meer mee ga experimenteren is het werken met vooropdrachten en naslagwerk. Want zeker kennisoverdracht hoef je niet bij elkaar in een ruimte te doen. Dat kan heel goed online, en bovendien op een moment dat het de deelnemer past. Dus dat kan ook met vooraf opgenomen video’s die beschikbaar worden gesteld.
Bij elkaar komen hoeft alleen maar als de noodzaak er is. Interactie en intervisie doe je samen. Dat kan in veel gevallen online. Bij opleidingen in de sport is een zaal, veld of baan natuurlijk essentieel voor praktijkopleidingen. Dat zal zo blijven. Maar als we de voordelen en mogelijkheden van online opleidingen blijven toepassen kunnen we ons allemaal een hoop tijd en geld besparen en bovendien de kwaliteit en impact verhogen.
Het is vandaag 31 december. We sluiten het jaar af en maken ons klaar voor een jaar waarin we weer een omslag gaan maken. Maar deze kunnen we meer zelf regisseren. Laten we vooral samen opletten dat we niet automatisch terugschieten in onze oude patronen, maar ons voordeel halen uit wat we dit jaar hebben geleerd.
Groeten,
Frank Oeben